Kwestionowanie WIBOR w umowach leasingowych – czy przedsiębiorcy mają szansę na sukces w sporach sądowych?

W dzisiejszym dynamicznym środowisku gospodarczym, przedsiębiorcy coraz częściej analizują warunki swoich umów finansowych, w tym te związane z oprocentowaniem opartym na wskaźniku WIBOR. Przykładem może być niedawna sprawa rolników z okolic Kalisza, którzy skutecznie zakwestionowali sposób obliczania odsetek w umowie pożyczki leasingowej. Sądy dwóch instancji w Warszawie uznały ich racje, co otwiera drzwi do podobnych dyskusji w sektorze biznesowym.

Czym jest pożyczka leasingowa i dlaczego cieszy się popularnością?

Pożyczka leasingowa to forma finansowania oferowana bezpośrednio przez firmy leasingowe, bez pośrednictwa banków. Jest szczególnie chętnie wybierana w branżach takich jak rolnictwo, medycyna, transport czy budownictwo. W odróżnieniu od tradycyjnego leasingu operacyjnego, w przypadku pożyczki leasingowej klient staje się właścicielem przedmiotu finansowania od momentu zawarcia umowy. To rozwiązanie idealne dla tych, którzy planują długoterminowe użytkowanie aktywów, bez ograniczeń wynikających z umów leasingowych.

Jak wyjaśniają specjaliści z branży finansowej, wybór między leasingiem a pożyczką zależy od potrzeb biznesowych. Jeśli aktywa mają być użytkowane tymczasowo lub regularnie wymieniane, lepszy będzie leasing operacyjny – po zakończeniu umowy nie ma obowiązku wykupu, a można od razu przejść do nowego finansowania. Natomiast pożyczka leasingowa daje pełną kontrolę nad własnością od początku.

Według raportu Związku Polskiego Leasingu (ZPL) za 2024 rok, wartość udzielonych pożyczek leasingowych wyniosła 13,6 miliarda złotych, przy łącznej wartości leasingu na poziomie 96,9 miliarda złotych. Prognozy na bieżący rok wskazują na wzrost do 15,4 miliarda złotych, z czego już po pierwszym półroczu osiągnięto 8,2 miliarda. Najczęściej finansowane w ten sposób są pojazdy, maszyny specjalistyczne i sprzęt rolniczy, który stanowi ponad jedną trzecią wszystkich transakcji.

W umowach o zmiennym oprocentowaniu dominują wskaźniki takie jak WIBOR 1M lub 3M. Oznaczają one, że rata jest aktualizowana co miesiąc lub co kwartał, w zależności od zmian wskaźnika. Wzrost WIBOR podnosi ratę, a spadek – obniża. Jednak, jak wskazuje adwokat Konrad Łosicki z kancelarii Wieniawska Adwokaci, WIBOR jest stopniowo wygaszany i zastępowany przez WIRON. To zmiana, która może wpłynąć na przyszłe umowy leasingowe.

Szczegóły sprawy rolników z Kalisza – brak precyzji w umowie jako klucz do wygranej

Przedsiębiorcy prowadzący gospodarstwo rolne w rejonie Kalisza zawarli umowę pożyczki leasingowej na zakup maszyn rolniczych. Oprocentowanie ustalono na poziomie WIBOR 1M plus 3,8 punktu procentowego marży, z zabezpieczeniem w postaci weksla in blanco. Po roku, z powodu nieprzewidzianych okoliczności, przestali spłacać raty. Firma leasingowa, Siemens Finance Sp. z o.o., wypełniła weksel i uzyskała nakaz zapłaty na ponad 100 tysięcy złotych.

Małżonkowie, ponoszący solidarną odpowiedzialność, zakwestionowali część kwoty – 37 325,20 złotych. Sąd I instancji w 2024 roku częściowo uchylił nakaz, argumentując, że umowa nie zawierała jasnych informacji o sposobie obliczania WIBOR, co uniemożliwiało weryfikację całkowitych kosztów. Apelacja firmy leasingowej została odrzucona przez Sąd Okręgowy w Warszawie (wyrok z 14 marca 2025 r., sygn. XXIII Ga 763/24).

W uzasadnieniu sędzia Sylwia Paschke podkreśliła, że pożyczkodawca nie poinformował o zasadach obliczania oprocentowania, w tym o wysokości stopy na dzień zawarcia umowy, ani o tabeli opłat. Sąd uznał, że samo odwołanie do WIBOR 1M jest niewystarczające – brakuje definicji zmiennej stawki i czynników wpływających na jej zmiany. Warunki powinny być przejrzyste, zwłaszcza gdy jedna strona to profesjonalista finansowy.

Taka klauzula, zdaniem sądu, narusza zasady współżycia społecznego, w tym uczciwość kupiecką w relacjach B2B. Przedsiębiorcy mieli realne trudności z obliczeniem odsetek, co obciążało słabszą stronę umowy.

Czy to początek fali sporów? Inne przypadki i bierność przedsiębiorców

Adwokat Łukasz Jamszoł, reprezentujący rolników, przewiduje wzrost liczby spraw kwestionujących WIBOR w umowach biznesowych, choć nie są one tak medialne jak te konsumenckie. W innej sprawie, dotyczącej maszyny poligraficznej i wspólników spółki cywilnej, sąd utrzymał nakaz zapłaty mimo wątpliwości co do WIBOR (wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 22 września 2023 r., sygn. X GC 563/23). Umowa precyzowała obliczanie rat jako średnią WIBOR z poprzedniego miesiąca, z możliwością aktualizacji. Jednak pozwani nie podnieśli zarzutów poza przedawnieniem, co pozwoliło sądowi nie kwestionować wskaźnika.

W wielu orzeczeniach B2B WIBOR nie jest podważany, a niekiedy nawet nie weryfikuje się poprawności rat. Sądy czasem dziwią się bierności pozwanych – na przykład w wyroku SO w Warszawie z 26 kwietnia 2023 r. (sygn. XX GC 526/21) podkreślono, że to oni muszą udowodnić błędy w obliczeniach.

W Kancelaria Prawna Jackowski radzimy przedsiębiorcom aktywnie analizować umowy. Jeśli masz podobny problem, skontaktuj się z nami – oferujemy wsparcie w sporach z instytucjami finansowymi.

Podsumowanie – co to oznacza dla Twojego biznesu?

Kwestionowanie WIBOR w leasingu pokazuje, że precyzja umów jest kluczowa. Przedsiębiorcy powinni sprawdzać, czy warunki są zrozumiałe i przejrzyste. W obliczu zmian jak przejście na WIRON, warto konsultować umowy z prawnikami. W naszej kancelarii pomagamy w takich kwestiach – skontaktuj się z nami.

autor: Gabriel Jackowski (za prawo.pl)