Na wykorzystanie wizerunku potrzebna zgoda

Wizerunek to nasze dobro osobiste, które podlega konstytucyjnej ochronie godności ludzkiej. Dzięki internetowi wykorzystanie wizerunku — jego publikacja lub udostępnienie — jest możliwe na nieograniczoną skalę. Trzeba jednak pamiętać, że rozpowszechnienie wymaga zgody osoby, której wizerunek został utrwalony, chyba że spełnione zostaną wyjątki.

Wizerunek jest zespołem cech człowieka podlegających percepcji za pomocą zmysłu wzroku. Ten zespół cech jest na tyle charakterystyczny, że pozwala na identyfikację konkretnych osób. Nośnikiem wizerunku może być np. obraz, fotografia, płyta CD. Należy pamiętać, że wizerunek nie oznacza tylko naszej twarzy, ale całą postać.

W wyroku SN z 20.5.2005 r. (II CK 330/03, Biul. SN 2004, Nr 11, s. 10) przyjęto, że wizerunek, poza dostrzegalnymi dla otoczenia cechami fizycznymi, tworzącymi wygląd danej jednostki i pozwalającymi – jak się określa – na jej identyfikację wśród innych ludzi, może obejmować dodatkowe utrwalone elementy związane z wykonywanym zawodem, jak charakteryzacja, ubiór, sposób poruszania się i kontaktowania z otoczeniem.

Regulacje dotyczące ochrony wizerunku
Przepisy związane z ochroną wizerunku znajdziemy w art. 23 Kodeksu cywilnego. Mowa jest w nim, że takie dobra osobiste jak np. zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji pozostają pod ochroną prawa cywilnego.

Jeśli nasze dobra osobiste zostają naruszone, możemy żądać złożenia oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Również możemy wystąpić do osoby, która dokonała naruszenia o zadośćuczynienie finansowe lub zapłatę odpowiedniej sumy pieniędzy na wskazany przez nas cel społeczny.

Na szczególną uwagę zasługuje art. 81 Prawa autorskiego, który reguluje kwestię zgody na rozpowszechnianie wizerunku osoby na nim przedstawionej. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy taka osoba otrzymała zapłatę za pozowanie.

Rozpowszechnianie wizerunku, ale bez identyfikacji
Ustawodawca w art. 81 Prawa autorskiego reguluje rozpowszechnianie wizerunku osoby na nim przedstawionej, bez wskazania jakiej ilości osób to rozpowszechnienie dotyczy. Można więc wnioskować, że jest to związane zarówno z dużą grupą, jak i dotyczy wąskiego kręgu odbiorców. Rozpowszechnianiem więc również będzie umieszczenie zdjęć na firmowym Facebooku, Linkedinie, stronie www.

Nie ma znaczenia okoliczność, czy rozpowszechnia się wizerunek w całości, czy też w części (tylko niektóre charakterystyczne cechy osoby fizycznej). Jeżeli rozpowszechnienie wizerunku odbywa się w sposób, uniemożliwiający identyfikacje osoby na nim przedstawionej, to wówczas nie możemy mówić o jego udostępnieniu.

Wyrok SA w Warszawie z 12.2.1998 r. (I ACa 1044/97, niepubl.) głosi: „zgoda na rozpowszechnianie wizerunku musi być niewątpliwa, zatem osoba jej udzielająca musi mieć pełną świadomość nie tylko formy przedstawienia jej wizerunku, ale także miejsca i czasu publikacji, zestawienia z innymi wizerunkami i towarzyszącego jej komentarza”.

Potrzebna zgoda na rozpowszechnianie
Czym jest zgoda na wykorzystanie wizerunku z Prawa autorskiego? Przede wszystkim jest oświadczeniem woli na wykorzystanie wizerunku osoby je składającej. W przypadku osoby pełnoletniej mamy więc do czynienia z samodzielnym oświadczeniem woli lub oświadczeniem stanowiącym element umowy. W przypadku osób pomiędzy 13 a 18 rokiem życia, gdy ta zdolność do czynności prawnych jest ograniczona, zgoda dziecka musi — dla swojej ważności zostać potwierdzona zgodą rodziców. Jeżeli rozpowszechnienie wizerunku ma dotyczyć dzieci poniżej 13 roku życia, wymagana jest zgoda rodziców.

Rozpowszechnianie wizerunku dziecka dotyczy istotnych spraw dziecka. Dlatego też zgodnie z art. 97 Kodeku rodzinnego i opiekuńczego rodzice wspólnie rozstrzygają kwestie zgody na rozpowszechnienie wizerunku swojego dziecka. Oznacza to, że oboje rodzice muszą wyrazić na to zgodę. W sytuacji braku porozumienia kwestię rozpowszechnienia wizerunku dziecka będzie rozstrzygał sąd.

artykuł za Prawo.pl

autor: Magdalena Sołtysiak

Jeśli potrzebujesz pomocy z zakresu prawa autorskiego skontaktuj się z nami – Kancelaria Prawna Jackowski