NSA: Przejęcie spółki osobowej przez spółkę kapitałową bez CIT
Przejęcie spółki osobowej przez kapitałową w trybie uproszczonym, czyli bez podwyższania kapitału zakładowego spółki przejmującej i wydawania udziałów wspólnikom spółki przejmowanej, nie skutkuje powstaniem po stronie spółki przejmującej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny.
Przedmiotem rozpoznania przez NSA była sprawa, której podłożem stała się luka prawna w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Ustawa o CIT szczegółowo reguluje kwestie podatkowe związane z łączeniem się spółek , lecz żaden z jej przepisów nie odnosi się do łączenia spółki kapitałowej ze spółką osobową. W szczególności nie zawiera regulacji, które bezpośrednio wskazywałyby, czy przejecie spółki osobowej przez spółkę kapitałową w trybie uproszczonym skutkuje powstaniem po stronie spółki przejmującej przychodu podlegającego opodatkowaniu CIT.
Uproszczone połączenie bez podwyższania kapitału
Dlatego spółka, która zamierzała przeprowadzić takie połączenie wystąpiła o interpretację indywidualną. Wskazała, że połączenie zostanie przeprowadzone zgodnie z art. 515 par. 1 kodeksu spółek handlowych w trybie uproszczonym, tj. bez podwyższania kapitału zakładowego spółki przejmującej i wydawania udziałów wspólnikom spółki przejmowanej. Wnioskodawca wskazał, że połączenie zostanie przeprowadzone w ramach jednej transakcji, bez podwyższania kapitału zakładowego.
W wyniku połączenia nastąpi przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą, w drodze sukcesji uniwersalnej, a spółka przejmowana zostanie rozwiązana bez przeprowadzania likwidacji. Zadano pytanie, czy połączenie przez przejęcie spółki osobowej, w której wnioskodawca jest wspólnikiem, będzie skutkować powstaniem po stronie wnioskodawcy przychodu podatkowego na gruncie ustawy o CIT. Zdaniem wnioskodawcy, wskutek takiego połączenia nie powstanie przychód podatkowy. Spółka przedstawiła obszerną argumentację.
Fiskus: Wartość majątku przychodem podatkowym
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że skoro w związku z połączeniem wnioskodawcy ze spółką jawną otrzyma on majątek, to wartość tego majątku będzie stanowiła przychód podatkowy dla wnioskodawcy. Uznał, że przychód powstały w związku z połączeniem ze spółką jawną może zostać pomniejszony o wydatki na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w tej spółce, a także o uzyskaną przed przejęciem przez wnioskodawcę nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania, o których mowa w art. 5 ustawy o CIT pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w takiej spółce i wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
WSA: Interpretacja błędna
W wyroku z 30 stycznia 2020 r. WSA w Rzeszowie przyznał rację spółce (I SA/Rz 879/19). Stwierdził, że organ ograniczył swoje rozważania jedynie do przepisów ogólnych regulujących kwestię powstania przychodu nie odnosząc się do całego szeregu dalszych regulacji, w tym również tych wskazywanych przez pytającego.
Art. 12 ust. 1 jest przepisem otwartym, jeżeli chodzi o samą definicję przychodu. Nie zawiera samej definicji, a jedynie przykładowe wyliczenie, co może być przychodem w rozumieniu ustawy. Dla prawidłowego ustalenia czy dane przesunięcie majątku pomiędzy dwoma pomiotami prawa będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie tego podmiotu, do którego ten majątek zostaje włączony musi nastąpić z uwzględnieniem wszystkich przepisów regulujących zarówno określenie przychodu, jak też wskazujących, co takim przychodem nie jest, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.
WSA stwierdził, że zawarte w omawianej ustawie regulacje dotyczące powstania przychodu w sytuacji, gdy do połączenia spółek dochodzi odnośnie spółek kapitałowych nie mogą być bezpośrednio stosowane, gdyż jest to zupełnie inny rodzaj osób prawnych.
Sąd wskazał, że w sytuacji takiej jak w tej sprawie kwestia opodatkowania musi być rozpatrywana z uwzględnieniem art. 12 ust. 4 pkt 4 i 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT.
Zdaniem WSA, połączenie spółki kapitałowej ze spółką osobową poprzez jej przejęcie musi być rozpatrywane w kategoriach objęcia udziałów przez wspólników spółki osobowej w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki kapitałowej.
W tym zakresie będą miały zastosowanie przepisy art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt 11 ustawy o CIT. Pierwszy z nich przewiduje, że do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela. Wszelkie zatem przychody otrzymane na powiększenie kapitału zakładowego nie podlegają opodatkowaniu.
Kwestię przychodów przekraczających kapitał zakładowy i przekazywanych na kapitał zapasowy reguluje art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT, który wyłącza z pojęcia przychodów w rozumieniu art. 12 ust. 1 wszelkie kwoty i wartości stanowiące nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymanych przy ich wydaniu i przekazanych na kapitał zapasowy.
Przepisy te w ocenie WSA znajdą zastosowanie również w tej sprawie.
NSA: Rację ma WSA
NSA wyrokiem z 17 stycznia br. oddalił skargę kasacyjną organów skarbowych. – We wniosku o interpretację wskazano, że podstawą połączenia był art. 515 par. 1 kodeksu spółek handlowych, na mocy którego połączenie może być dokonane bez podwyższenia kapitału zakładowego. Doszło do przesunięć w kapitałach ale nie doszło do podwyższenia kapitału zakładowego – uzasadniał sędzia Antoni Hanusz.
NSA wskazał, że coś się musiało z tym majątkiem stać, stąd pytanie Przewodniczącej składu orzekającego czy zasilił inne kapitały (zapasowy).
– Stan faktyczny, który jest przedmiotem rozstrzygnięcia nie znajduje dokładnego uregulowania w przepisach ustawy podatkowej. Stany faktyczne często wyprzedzają rozwiązania prawnopodatkowe. Rozstrzygnięcie NSA jest o tym, że organ podatkowy będzie zobowiązany zgodnie z trafną konkluzją WSA w Rzeszowie odnieść się do zastosowania przepisów art. 12 ust. 4 pkt 4 i pkt. 11 ustawy o CIT – uzasadniał sędzia Hanusz.
Organ ma wskazać, który z tych przepisów należy zastosować do tego stanu faktycznego.
– Sąd tego nie będzie ustalał, bo by wyręczał organ interpretacyjny, ale należy jeden lub drugi przepis zastosować. Nie będzie miał natomiast zastosowania przepis art. 12 ust. 1 ustawy o CIT dotyczący ustalania przychodu na zasadach ogólnych. Będziemy z zainteresowaniem śledzić jak ta interpretacja dotycząca tego stanu faktycznego będzie dalej przebiegać, o czym NSA rozstrzygać nie może – podsumował sędzia Hanusz.
artykuł za Prawo.pl
autor Wiesława Moczydłowska
