Prawa do materiałów szkoleniowych w firmie: Jak uniknąć sporów z trenerami?

Materiały szkoleniowe, takie jak prezentacje, podręczniki czy filmy instruktażowe, są kluczowe dla firm organizujących szkolenia. Jednak bez jasnych zasad dotyczących praw autorskich mogą prowadzić do sporów z trenerami lub pracownikami.

Czym są prawa autorskie do materiałów szkoleniowych?

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2022, poz. 2509), materiały szkoleniowe są utworami chronionymi prawem od momentu powstania. Autorem jest ich twórca, czyli trener lub pracownik. Wyróżniamy dwa rodzaje praw:

• Osobiste: Niezbywalne, chronią więź twórcy z utworem (np. prawo do autorstwa).
• Majątkowe: Pozwalają na korzystanie z utworu i mogą być przenoszone na firmę.

Aby uniknąć sporów, konieczne jest jasne określenie, kto ma prawo do korzystania z materiałów.

Materiały szkoleniowe od zewnętrznych trenerów

Zewnętrzni trenerzy, niezatrudnieni na umowie o pracę, domyślnie zachowują majątkowe prawa autorskie do swoich materiałów. Firma musi zatem zawrzeć umowę, która reguluje przeniesienie praw lub udzielenie licencji.

Co powinna zawierać umowa z trenerem?

1. Przeniesienie praw autorskich
   Umowa powinna określać, że prawa do materiałów (np. prezentacji, scenariuszy) przechodzą na firmę. Ważne jest wskazanie pól eksploatacji, takich jak:
   • Zwielokrotnianie (kopiowanie, druk).
   • Rozpowszechnianie (udostępnianie online).
   • Modyfikowanie (aktualizacja treści).
   Przykładowa klauzula:
   „Twórca przenosi na Zleceniodawcę majątkowe prawa autorskie do materiałów szkoleniowych na wszystkich polach eksploatacji.”
2. Licencja zamiast przeniesienia
   Trener może udzielić firmie licencji (wyłącznej lub niewyłącznej) na korzystanie z materiałów. Umowa musi określać zakres, czas i terytorium licencji.
3. Wynagrodzenie
   Jasno wskaż, czy wynagrodzenie obejmuje przeniesienie praw, czy jest to oddzielna opłata.
4. Oświadczenie o autorstwie
   Trener powinien potwierdzić, że materiały są jego autorstwa i nie naruszają praw osób trzecich.

Wskazówki dla firm

• Zawsze zawieraj umowę na piśmie.
• Określ, czy firma może modyfikować materiały.
• Skonsultuj umowę z prawnikiem, aby uniknąć błędów.

Dowiedz się więcej o umowach w naszym artykule: Jak sporządzić bezpieczną umowę zlecenia?.

Materiały tworzone przez pracowników

W przypadku pracowników na umowie o pracę sytuacja jest prostsza. Zgodnie z art. 12 ustawy o prawie autorskim, majątkowe prawa autorskie do materiałów stworzonych w ramach obowiązków służbowych automatycznie przysługują pracodawcy.

Na co zwrócić uwagę?

1. Zakres obowiązków
   Prawa przechodzą na firmę tylko wtedy, gdy tworzenie materiałów jest częścią obowiązków pracownika. Jeśli pracownik działa poza zakresem obowiązków, może domagać się dodatkowych praw.
2. Umowa o pracę
   W umowie lub regulaminie firmy warto zapisać, że materiały szkoleniowe stworzone w pracy są własnością pracodawcy.
   Przykładowa klauzula:
   „Wszystkie utwory stworzone w ramach obowiązków służbowych, w tym materiały szkoleniowe, należą do Pracodawcy.”
3. Umowy cywilnoprawne
   Przy umowach zlecenia lub o dzieło prawa nie przechodzą automatycznie. Włącz do umowy klauzulę o przeniesieniu praw lub licencji.

Jak uniknąć sporów o materiały szkoleniowe?

1. Jasne umowy
   Precyzyjne zapisy w umowach z trenerami i pracownikami to podstawa. Określ, kto ma prawa do materiałów i na jakich zasadach.
2. Dokładna dokumentacja
   Przechowuj wszystkie umowy i zgody. W razie sporu będą kluczowym dowodem.
3. Szkolenia dla kadry
   Edukuj menedżerów i dział HR w zakresie praw autorskich, aby uniknąć nieświadomych naruszeń.
4. Wsparcie prawne
   Skorzystaj z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie autorskim. Pomoże to stworzyć bezpieczne regulacje.

Sprawdź, jak chronić własność intelektualną firmy: Ochrona własności intelektualnej.

Podsumowanie

Zabezpieczenie praw do materiałów szkoleniowych to klucz do uniknięcia sporów z trenerami i pracownikami. Precyzyjne umowy, dokładna dokumentacja i konsultacje prawne pozwolą firmie działać zgodnie z prawem i chronić swoje interesy. Skontaktuj się z Kancelaria Prawna Jackowski, aby stworzyć rozwiązania dostosowane do Twoich potrzeb.

autor: Gabriel Jackowski 

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej – skontaktuj się z nami – Kancelaria Prawna Jackowski