Restrukturyzacja spółki: jak uratować biznes przed upadłością?

W obliczu trudności finansowych restrukturyzacja spółki może być kluczowym krokiem do uniknięcia upadłości i przywrócenia stabilności biznesu. Proces ten, regulowany w Polsce ustawą z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, pozwala na wprowadzenie zmian w strukturze przedsiębiorstwa, negocjacje z wierzycielami oraz odzyskanie płynności finansowej. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przewodnik krok po kroku, jak przeprowadzić restrukturyzację, aby uratować spółkę przed bankructwem, w sposób przystępny dla osób niebędących prawnikami.

Krok 1: Diagnoza sytuacji finansowej

Pierwszym etapem jest dokładna analiza sytuacji finansowej spółki. Obejmuje to ocenę zadłużenia, płynności finansowej oraz przyczyn problemów, takich jak opóźnienia w płatnościach, spadek przychodów czy nieefektywne zarządzanie. Warto współpracować z doradcą restrukturyzacyjnym, który przeprowadzi due diligence prawno-finansowe, weryfikując m.in.:

• strukturę zadłużenia (np. kredyty, leasingi, należności wobec ZUS i US),
• kluczowe umowy z kontrahentami,
• zabezpieczenia wierzytelności (np. hipoteki, zastawy).

Wczesne zidentyfikowanie problemów pozwala na szybsze podjęcie działań naprawczych, zanim sytuacja stanie się krytyczna.

Krok 2: Wybór odpowiedniego postępowania restrukturyzacyjnego

Polskie prawo przewiduje cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych, z których każde ma swoje specyficzne cechy i jest dostosowane do różnych sytuacji przedsiębiorstwa:

1. Postępowanie o zatwierdzenie układu – najprostsza i najszybsza forma, pozasądowa, gdzie dłużnik samodzielnie negocjuje z wierzycielami, a sąd jedynie zatwierdza układ. Idealna dla spółek z niewielką liczbą wierzycieli.
2. Przyspieszone postępowanie układowe – umożliwia szybkie zawarcie układu po sporządzeniu uproszczonego spisu wierzytelności, z ograniczoną rolą sądu.
3. Postępowanie układowe – bardziej złożone, z pełnym spisem wierzytelności, dla spółek z większym zadłużeniem.
4. Postępowanie sanacyjne – najbardziej zaawansowane, pozwala na gruntowną reorganizację, w tym wypowiedzenie nierentownych kontraktów czy redukcję zatrudnienia, pod nadzorem zarządcy sądowego.

Wybór postępowania zależy od skali zadłużenia, liczby wierzycieli oraz perspektyw odzyskania płynności finansowej. Doradca restrukturyzacyjny pomoże ocenić, która ścieżka jest najlepsza.

Krok 3: Negocjacje z wierzycielami

Negocjacje z wierzycielami są kluczowym elementem restrukturyzacji. Ich celem jest wypracowanie porozumienia (układu), które pozwoli na spłatę zobowiązań na nowych, bardziej korzystnych warunkach. Możliwe rozwiązania to:

• odroczenie terminów spłaty,
• rozłożenie długu na raty,
• częściowe umorzenie odsetek lub należności głównych,
• renegocjacja umów kredytowych lub leasingowych.

Ważne jest, aby negocjacje były prowadzone transparentnie, z jasnym przedstawieniem sytuacji finansowej spółki. Profesjonalny doradca restrukturyzacyjny może reprezentować spółkę, budując zaufanie wierzycieli i zwiększając szanse na akceptację układu. Często stosuje się także umowy typu standstill, które czasowo wstrzymują egzekucje wierzytelności, dając spółce czas na opracowanie planu naprawczego.

Krok 4: Opracowanie i wdrożenie planu restrukturyzacyjnego

Plan restrukturyzacyjny to dokument określający strategię naprawy przedsiębiorstwa. Powinien zawierać:

• analizę przyczyn problemów finansowych,
• proponowane działania naprawcze (np. optymalizacja kosztów, sprzedaż zbędnego majątku, dywersyfikacja działalności),
• harmonogram spłat zadłużenia,
• prognozy finansowe po wdrożeniu zmian.

Plan musi być realistyczny i zaakceptowany przez wierzycieli. W przypadku postępowania sanacyjnego może obejmować bardziej radykalne kroki, takie jak redukcja zatrudnienia czy zmiana modelu biznesowego.

Krok 5: Ochrona przed egzekucją i zachowanie płynności finansowej

Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego zapewnia spółce ochronę przed egzekucją komorniczą, co pozwala na kontynuację działalności bez ryzyka zajęcia rachunków bankowych czy majątku. Aby zachować płynność finansową, spółka może:

• pozyskać nowe finansowanie (np. od inwestorów lub poprzez refinansowanie),
• zoptymalizować koszty operacyjne (np. poprzez renegocjację umów z dostawcami),
• zwiększyć przychody poprzez nowe kanały sprzedaży lub dywersyfikację oferty.

Kluczowe jest bieżące monitorowanie płynności i dostosowywanie strategii do zmieniających się warunków rynkowych.

Krok 6: Monitorowanie i realizacja układu

Po zatwierdzeniu układu przez wierzycieli i sąd, spółka realizuje ustalony plan spłat. Nadzorca sądowy lub zarządca monitoruje przestrzeganie warunków układu, a spółka musi regularnie raportować postępy. Nieprzestrzeganie układu może prowadzić do jego uchylenia i ryzyka upadłości.

Dlaczego warto działać szybko?

Im wcześniej spółka rozpocznie proces restrukturyzacji, tym większe szanse na sukces. Zwlekanie z podjęciem działań może prowadzić do pogłębienia problemów finansowych, utraty zaufania kontrahentów i konieczności ogłoszenia upadłości. Restrukturyzacja daje szansę nie tylko na przetrwanie, ale także na wzmocnienie pozycji rynkowej poprzez lepszą organizację i efektywność.

Korzyści z współpracy z kancelarią prawną

Proces restrukturyzacji jest złożony i wymaga wiedzy prawniczej oraz finansowej. Współpraca z doświadczoną kancelarią prawną, taką jak nasza, zapewnia:

• profesjonalną analizę sytuacji spółki,
• wsparcie w negocjacjach z wierzycielami,
• przygotowanie dokumentów i reprezentację przed sądem,
• opracowanie skutecznego planu restrukturyzacyjnego.

Dzięki temu spółka zyskuje czas i narzędzia do odbudowy stabilności finansowej, unikając kosztownych błędów.

Podsumowanie

Restrukturyzacja to szansa na uratowanie spółki przed upadłością i przywrócenie jej płynności finansowej. Kluczowe kroki to dokładna diagnoza sytuacji, wybór odpowiedniego postępowania, skuteczne negocjacje z wierzycielami oraz konsekwentna realizacja planu naprawczego. Profesjonalne wsparcie prawne i finansowe znacząco zwiększa szanse na sukces, umożliwiając spółce powrót na ścieżkę rentowności i stabilności.

autor: Gabriel Jackowski 

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej – skontaktuj się z nami – Kancelaria Prawna Jackowski