Trzy przypadki, kiedy firma może odpowiadać za działania pracownika
Odpowiedzialność firm za działania ich pracowników w Polsce wynika z przepisów Kodeksu pracy, Kodeksu cywilnego oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Pracodawca może ponosić konsekwencje zarówno w sferze cywilnej, administracyjnej, jak i karnej. W niniejszym poradniku omawiamy trzy najczęstsze sytuacje, w których przedsiębiorstwo może odpowiadać za działania swoich pracowników, oraz wskazujemy, jak można ograniczyć to ryzyko.
1. Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przez pracownika
Zgodnie z art. 120 Kodeksu pracy, jeśli pracownik wyrządzi szkodę osobie trzeciej w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych, odpowiedzialność za naprawienie tej szkody ponosi pracodawca.
Przykład:
Jeżeli kurier zatrudniony przez firmę spowoduje wypadek podczas wykonywania zlecenia, to pracodawca jest zobowiązany do naprawienia szkody poszkodowanemu.
✅ Jak ograniczyć ryzyko?
- Wdrożenie procedur kontrolnych i regulaminów pracy.
- Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i odpowiedzialności.
- Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC działalności gospodarczej).
2. Odpowiedzialność karna firmy na podstawie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych
Zgodnie z ustawą o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, firma może ponieść odpowiedzialność karną, jeśli jej pracownik popełni przestępstwo w związku z działalnością przedsiębiorstwa. Warunkiem jest, aby przedsiębiorca osiągnął korzyść lub ułatwił popełnienie czynu zabronionego.
Przykład:
Jeśli pracownik dopuszcza się oszustwa podatkowego na rzecz firmy, a pracodawca z tego korzysta, firma może zostać ukarana grzywną, zakazem prowadzenia działalności, a nawet przepadkiem mienia.
✅ Jak ograniczyć ryzyko?
- Wdrożenie systemu compliance i wewnętrznych procedur kontrolnych.
- Regularne audyty prawne i finansowe.
- Szkolenia z zakresu prawa karnego i odpowiedzialności.
3. Odpowiedzialność administracyjna za naruszenia prawa pracy lub ochrony danych osobowych
Firma ponosi odpowiedzialność administracyjną za naruszenia przepisów prawa pracy i ochrony danych osobowych wynikające z działań jej pracowników. Przykładem może być naruszenie przepisów RODO (Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych).
Przykład:
Jeżeli pracownik niezgodnie z przepisami przetwarza dane osobowe klientów, a firma nie wdrożyła odpowiednich zabezpieczeń, może grozić jej kara finansowa nałożona przez Prezesa UODO (Urzędu Ochrony Danych Osobowych).
✅ Jak ograniczyć ryzyko?
- Opracowanie polityki ochrony danych osobowych.
- Przeprowadzanie cyklicznych szkoleń dla pracowników.
- Monitorowanie procesów przetwarzania danych i dokumentowanie działań zgodnościowych.
Podsumowanie
Odpowiedzialność firmy za działania pracowników może obejmować trzy główne obszary: cywilny, karny i administracyjny. Skuteczne zarządzanie ryzykiem wymaga wdrożenia odpowiednich procedur, stałego monitorowania zgodności z przepisami oraz korzystania z profesjonalnej obsługi prawnej.
Aby zminimalizować ryzyko odpowiedzialności, warto nawiązać współpracę z doświadczoną kancelarią prawną, która pomoże w tworzeniu i wdrażaniu odpowiednich mechanizmów ochronnych.
autor: Gabriel Jackowski
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej – skontaktuj się z nami – Kancelaria Prawna Jackowski
