Umowa zlecenie i działalność gospodarcza w stażu pracy – nowe przepisy od 2026 roku

Wkrótce sposób obliczania stażu pracy ulegnie istotnej zmianie. Od 1 stycznia 2026 roku osoby pracujące na umowach zlecenie oraz prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą zyskają nowe możliwości. Przyjęty 22 maja 2025 roku przez Stały Komitet Rady Ministrów projekt ustawy zakłada, że okresy wykonywania takich form zatrudnienia będą wliczane do stażu pracy, od którego zależą kluczowe uprawnienia pracownicze. Jakie zmiany wprowadza projekt i co to oznacza dla pracowników? Wyjaśniamy w artykule.

Obecne przepisy a nowa rzeczywistość

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, do stażu pracy wliczają się wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Oznacza to, że osoby pracujące przez wiele lat na umowach zlecenie lub prowadzące własną działalność gospodarczą są w gorszej pozycji, jeśli chodzi o takie świadczenia, jak dłuższy urlop wypoczynkowy, nagrody jubileuszowe czy możliwość ubiegania się o stanowiska wymagające udokumentowanego doświadczenia zawodowego.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które jest autorem projektu, podkreśla, że obecne przepisy są niesprawiedliwe. Nowy projekt ma na celu wyrównanie szans i zapewnienie większej równości w dostępie do świadczeń pracowniczych. Zmiany te są odpowiedzią na dynamicznie zmieniający się rynek pracy, w którym coraz więcej osób wybiera elastyczne formy zatrudnienia.

Co dokładnie wliczy się do stażu pracy?

Zgodnie z projektem ustawy, do stażu pracy będą wliczane następujące okresy:

• Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz współpraca z osobą prowadzącą taką działalność.
• Wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług.
• Wykonywanie umowy agencyjnej oraz współpraca z osobami wykonującymi takie umowy.
• Bycie członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych.
• Okresy innej działalności zarobkowej za granicą.
• Okres zawieszenia działalności gospodarczej w celu opieki nad dzieckiem, pod warunkiem opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Okresy te będą potwierdzane zaświadczeniami wydawanymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W przypadku zatrudnienia niepodlegającego zgłoszeniu do ZUS lub pracy zarobkowej za granicą, pracownik będzie musiał udowodnić okres zatrudnienia na zasadach ogólnych, np. za pomocą dokumentów, umów czy innych dowodów.

Jak nowe przepisy wpłyną na pracowników i pracodawców?

Wprowadzenie nowych regulacji to krok w stronę większej sprawiedliwości na rynku pracy. Osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych lub prowadzące działalność gospodarczą zyskają możliwość pełniejszego korzystania z uprawnień pracowniczych, takich jak dłuższy urlop czy nagrody jubileuszowe. Z kolei pracodawcy będą musieli przygotować się na zmiany – zarówno pod względem organizacyjnym, jak i finansowym. Długie vacatio legis, które potrwa do 1 stycznia 2026 roku, daje firmom czas na dostosowanie się do nowych przepisów, w tym na weryfikację stażu pracy pracowników i aktualizację wewnętrznych regulaminów.

Co to oznacza dla Ciebie?

Jeśli pracujesz na umowie zlecenie lub prowadzisz działalność gospodarczą, nowe przepisy mogą znacząco wpłynąć na Twoje prawa pracownicze. Warto już teraz zacząć gromadzić dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia, aby w przyszłości móc w pełni skorzystać z nowych regulacji. Jeśli masz pytania dotyczące swoich praw lub potrzebujesz wsparcia w przygotowaniu się do zmian, skontaktuj się z naszą kancelarią prawną. Nasi eksperci pomogą Ci zrozumieć nowe przepisy i ich wpływ na Twoją sytuację zawodową.

autor: Gabriel Jackowski (za prawo.pl)

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej – skontaktuj się z nami – Kancelaria Prawna Jackowski